Cyberbullying (Bắt Nạt Qua Mạng) Là Gì? Thực Trạng Và Hậu Quả Khó Lường
Cyberbullying (bắt nạt qua mạng) đang trở thành vấn đề của xã hội khi tỷ lệ nạn nhân ngày càng tăng cao. So với bắt nạt trực tiếp, bắt nạt qua mạng có thể để lại hậu quả nghiêm trọng hơn do sự lan truyền nhanh chóng và không thể kiểm soát của mạng xã hội.
Cyberbullying (bắt nạt qua mạng) là gì?
Sự ra đời của các thiết bị điện tử chính là bước phát triển vượt trội giúp nâng cao chất lượng cuộc sống. Các thiết bị này giúp mọi người dễ dàng liên lạc, kết nối mà không bị giới hạn về khoảng cách, ngôn ngữ, đồng thời phục vụ được nhu cầu giải trí, học tập và làm việc.
Tuy nhiên cùng với sự phát triển của các thiết bị điện tử và mạng xã hội, Cyberbullying ngày càng trở nên phổ biến hơn. Cyberbullying được biết đến với tên gọi khác là bắt nạt trực tuyến hoặc bắt nạt qua mạng. Bắt nạt qua mạng có hình thức khá đa dạng có thể là những tin nhắn mang nội dung chỉ trích, xúc phạm, đe dọa,.. hoặc đôi khi là những hình ảnh, đoạn clip riêng tư.
Thậm chí, một số đối tượng còn thực hiện những đoạn tin nhắn, hình ảnh và đoạn clip mạo danh để bôi nhọ danh dự và nhân phẩm của người khác. So với bắt bạt trực tiếp, Cyberbullying có ảnh hưởng nặng nề hơn do các phương tiện này có thể lan truyền với tốc độ chóng mặt trên mạng xã hội.
Các hành vi bắt nạt lặp đi lặp lại sẽ gây ra tổn thương tinh thần sâu sắc cho các nạn nhân. Thậm chí những trường hợp bị thóa mạ danh dự nghiêm trọng có thể phải đối mặt với nhiều vấn đề tâm lý như stress, rối loạn lo âu, trầm cảm,… Không ít nạn nhân của Cyberbullying đã có hành vi tự sát khi bị những đối tượng xấu đe dọa và tung các hình ảnh, clip riêng tư lên các nền tảng mạng xã hội.
Thực trạng bắt nạt qua mạng hiện nay
Cyberbullying đang dần trở nên phổ biến hơn cùng với sự phát triển vượt bậc của các thiết bị điện tử. Vào năm 2019, tổ chức UNICEF đã thực hiện thống kê về tỷ lệ trẻ từng bị bắt nạt qua mạng. Cuộc khảo sát này nhận được kết quả vô cùng bất ngờ với 1/3 thanh thiếu niên ở 30 quốc gia từng là nạn nhân của Cyberbullying. Cụ thể, 1/5 trong số đó từng có hành vi bỏ học, trốn học do các hành vi bắt nạt trên mạng xã hội.
Việt Nam là 1 trong 30 quốc gia có tham gia cuộc khảo sát này. Trong đó ghi nhận 21% thanh thiếu niên từng là nạn nhân của bắt nạt qua mạng và khoảng 75% trong đó không hề tìm kiếm sự giúp đỡ mà phải tự mình đối mặt.
Thực tế, phụ huynh Việt Nam thiếu hiểu biết sâu sắc về ảnh hưởng của mạng xã hội đối với cuộc sống của con trẻ. Do đó, một số trẻ có thể bày tỏ với bố mẹ về việc bị bắt nạt qua mạng nhưng những gì để nhận được là phản ứng thờ ơ và cho rằng lỗi lầm bắt nguồn từ chính trẻ.
Vài năm trở lại đây, có thể dễ dàng nhận thấy rất nhiều trường hợp thanh thiếu niên và người trẻ phải đối mặt với những vấn đề tâm lý do bị thóa mạ, xúc phạm bởi những tin nhắn, hình ảnh mạo danh. Ngoài ra, một số đối tượng xấu còn xâm phạm quyền đời tư bằng cách lan truyền các hình ảnh và đoạn clip nhạy cảm. Hoặc có thể sử dụng các đoạn clip, hình ảnh này để đe dọa nhằm đạt được mục đích cá nhân.
Với sự phát triển chóng mặt của khoa học công nghệ và các nền tảng xã hội, tỷ lệ người dân có cơ hội tiếp xúc với những phương tiện này sẽ tăng lên theo thời gian. Tuy nhiên, ngoài việc trang bị cho bản thân thiết bị hiện đại, mỗi người cần phải có sự hiểu biết nhất định về lợi ích – tác hại của mạng xã hội và phải trang bị những kỹ năng cần thiết để bảo vệ chính mình.
Dấu hiệu nhận biết người bị bắt nạt qua mạng
Thực tế, phần lớn những người bị bắt nạt qua mạng đều không chia sẻ với bạn bè, người thân và rất hiếm khi tìm kiếm sợ trợ giúp từ cơ quan chức năng. Thay vào đó là tự mình đối mặt vì sợ bị xa lánh, cô lập ở ngoài đời thật.
Bắt nạt qua mạng gây ra những ảnh hưởng đáng kể về tinh thần. Do đó, nếu tinh ý, bạn có thể nhận biết được những người xung quanh đang là nạn nhân của Cyberbullying.
Các dấu hiệu nhận biết người bị bắt nạt qua mạng:
- Có tinh thần bất ổn, thường rơi vào trạng thái lo lắng, bồn chồn, bất an
- Đôi khi khó kiểm soát cảm xúc và dễ nổi nóng với những người xung quanh
- Một số nạn nhân tự khép mình, sống cô lập và tách biệt với mọi người
- Không hứng thú với các hoạt động vui chơi, giải trí và ít giao tiếp với những người xung quanh
- Lơ đễnh khi học tập, thường xuyên chậm trễ và mắc sai sót trong công việc do suy nghĩ quá nhiều và mải bận tâm về việc các đối tượng xấu sẽ lan truyền hình ảnh, đoạn clip nhạy cảm của bản thân.
Ngoài ra, bạn cũng có thể nhận biết bạn bè, người thân của mình là nạn nhân của Cyberbullying khi nhận thấy các bài đăng, tin nhắn giả mạo, đoạn clip hoặc hình ảnh nhạy cảm trên các nền tảng xã hội. Ngay khi phát hiện điều bất thường, bạn nên liên hệ và tìm gặp ngay nạn nhân để tránh những tình huống đáng tiếc.
Hậu quả khó lường của Cyberbullying (bắt nạt qua mạng)
Cyberbullying (bắt nạt trên mạng) vẫn còn là thuật ngữ khá mới mẻ đối với người Việt. Tuy nhiên vài năm trở lại đây, sự hiểu biết của cộng đồng về vấn đề này đã có khởi sắc và các cơ quan chức năng cũng đã ban hành những luật lệ để kiểm soát các hành vi tiêu cực trên mạng xã hội.
Mặc dù vậy, vẫn rất nhiều người trở thành nạn nhân của những hành vi bắt nạt qua các nền tảng mạng xã hội. Ban đầu, đó có thể là những câu nói bông đùa mang ý nghĩa châm chọc nhưng về lâu dài, hành vi có thể nghiêm trọng dần và mang tính đe dọa, xúc phạm và xâm phạm sâu vào quyền riêng tư.
Ảnh hưởng lớn nhất của bắt nạt qua mạng là ảnh hưởng nhiều đến tâm lý của nạn nhân. Ban đầu, nạn nhân sẽ hình thành tâm lý căng thẳng, lo lắng, bồn chồn, bất an và bứt rứt do bản thân trở thành trò cười hoặc bị thóa mạ danh dự bởi những câu nói vô căn cứ. Các hành vi này có thể dừng lại khi đối tượng tự nhận thức nhưng cũng có thể kéo dài dai dẳng ngay cả khi nạn nhân đã lên tiếng yêu cầu.
Nếu để lâu dài, tinh thần của nạn nhân sẽ phải chịu những ảnh hưởng nặng nề. Đặc biệt là khi đối tượng có các hành vi đe dọa, bắt nạt nghiêm trọng như đe dọa tung clip, hình ảnh nhạy cảm, giả mạo tin nhắn nhằm thóa mạ danh dự và nhân phẩm của nạn nhân. Thực tế, có không ít người bị trầm cảm, rối loạn lo âu, hoảng loạn và thậm chí nảy sinh hành vi tự sát do Cyberbullying.
Ngoài những ảnh hưởng đối với sức khỏe tinh thần, bắt nạt qua mạng cũng gây ra nhiều hậu quả khác như giảm hiệu suất học tập, làm việc, tăng nguy cơ mất việc, mọi người xung quanh xa lánh do danh dự bị thóa mạ và đôi khi bị tấn công ở ngoài đời do nhiều người cho rằng nạn nhân là người xấu. Vì những ảnh hưởng nghiêm trọng này, Cyberbullying cần phải được ngăn chặn và xử lý triệt để.
Phải làm gì khi bị bắt nạt qua mạng?
Bắt nạt qua mạng thực sự là nỗi ám ảnh đối với nạn nhân. Tuy nhiên, thay vì chấp nhận bản thân bị xúc phạm, thóa mạ và đe dọa, mỗi người cần trang bị cho mình những kỹ năng để có thể đối phó với tình trạng này và lấy lại cuộc sống bình yên như trước đây.
Dưới đây là một số cách bạn có thể áp dụng khi trở thành nạn nhân của Cyberbullying:
1. Yêu cầu đối phương dừng hành vi bắt nạt
Đối với những câu nói có tính đả kích và xúc phạm, bạn nên yêu cầu đối phương dừng ngay hành động này. Thực tế, một số đối tượng không ý thức được hành vi của mình nên có thể vô tình gây tổn thương người khác. Khi nhận được yêu cầu, những đối tượng này sẽ xem xét và gỡ bỏ những bài viết, bình luận,… ảnh hưởng đến danh dự của bạn.
Cách này là biện pháp hiệu quả khi các hành vi bắt nạt mới bắt đầu. Nếu cố gắng nhẫn nhịn, bạn có thể phải đối mặt với những hành vi có mức độ nghiêm trọng hơn. Vì vậy, cách khôn ngoan nhất là đề nghị đối phương dừng hành vi ngay khi mới bắt đầu.
2. Báo cáo bài viết trên các nền tảng mạng xã hội
Hiện nay, các nền tảng mạng xã hội đã triển khai nhiều quy định để giữ môi trường mạng văn minh. Các bài viết chứa đựng ngôn từ thù ghét, có nội dung bôi nhọ, thóa mạ danh dự của người khác sẽ bị xóa hoàn toàn. Do đó khi nhận thấy bài đăng có nội dung xúc phạm bản thân, bạn có thể báo cáo để nền tảng này rà soát và xóa nội dung bài viết.
Tuy nhiên, cách này chỉ là giải pháp tạm thời. Vì có không ít đối tượng xấu tạo nhiều tài khoản và liên tục đăng các bài viết có nội dung xúc phạm danh dự, nhân phẩm của bạn. Với những tài khoản liên tục vi phạm, các nền tảng này có thể khóa tài khoản tạm thời hoặc vĩnh viễn.
3. Thẳng thắn chia sẻ với bạn bè, người thân
Khi đối mặt với những hành vi bắt nạt qua mạng, danh dự của bạn có thể bị ảnh hưởng. Thực tế, rất nhiều người phải đối mặt với sự xa lánh, cô lập do những người xung quanh tin hoàn toàn vào bài viết bịa đặt, các tin nhắn và hình ảnh mạo danh.
Vì vậy ngay khi các đối tượng xấu có hành vi bắt nạt, bạn nên chia sẻ với những người xung quanh để tránh tình trạng này xảy ra. Hơn nữa, việc chủ động chia sẻ sẽ giúp bạn có chỗ dựa tinh thần vững chắc và có được những lời khuyên hữu ích để vượt qua tình trạng bắt nạt qua mạng.
Khi phải đối mặt với những hành vi công kích nặng nề trên các nền tảng xã hội gây ảnh hưởng đến danh dự và nhân phẩm, bạn nên tường trình rõ ràng cho nhà trường và cơ quan đang làm việc để bảo vệ quyền lợi của bản thân. Bởi những tin đồn thất thiệt ít nhiều đều ảnh hưởng đến cái nhìn của người khác và quyền lợi của chính bạn.
4. Liên hệ với các cơ quan chức năng
Trong trường hợp đối tượng đe dọa hoặc lan truyền tung các hình ảnh, clip nhạy cảm, bạn nên liên hệ với các cơ quan chức năng. Ngoài ra, nếu đối tượng liên tục có những hành vi bắt nạt khiến cuộc sống và tinh thần bị ảnh hưởng, bạn cũng nên xem xét trình báo để được giải quyết.
Các cơ quan chức năng sẽ nhanh chóng xác định được đối tượng đe dọa và có các biện pháp mạnh tay để bảo vệ nạn nhân. Thanh thiếu niên đang là nạn nhân của Cyberbullying cũng có thể tìm sự giúp đỡ thông qua Tổng đài 111.
Cyberbullying (bắt nạt qua mạng) là vấn nạn nhức nhối trong những năm gần đây. Để chấm dứt tình trạng này, các nạn nhân cần phải có biện pháp mạnh mẽ nhằm bảo vệ chính mình và khiến đối tượng xấu phải chịu hình phạt thích đáng.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!