Con Cái Căm Thù Cha Mẹ: Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục

Tình cảm giữa cha mẹ và con cái phải là tình cảm yêu thương gắn bó, sự ngưỡng mộ, thậm chí là chấp nhận hy sinh vì nhau. Thế nhưng thực tế hiện nay, con cái căm thù cha mẹ, có những suy nghĩ muốn trả thù không phải là một điều hiếm. Nguyên nhân vì đâu và làm thế nào để khắc phục điều này, cùng tìm hiểu thêm thông tin tại đây.

Nguyên nhân nào khiến con cái căm thù cha mẹ

Tình cảm gia đình là thứ tình cảm thiêng liêng nhất bởi cho dù bạn là ai, bạn như thế nào thì khi về đến gia đình vẫn luôn được che chở, được yêu thương, được chăm sóc. Thế nhưng đối với nhiều đứa trẻ chúng lại coi gia đình là địa ngục, là nơi không muốn quay trở về hoặc thậm chí là có thái độ thù ghét cha mẹ. Hiện nay trên mạng xã hội có không ít các group hội nhóm mang nội dung căm thù cha mẹ mà các thành viên trong đó thậm chí có những người mới chỉ học cấp 1, cấp hai. Đây là một thực trạng rất đáng buồn và không ai mong muốn.

Có rất nhiều nguyên nhân khiến con cái bỗng trở nên căm thù cha mẹ, coi đấng sinh thành như một “kẻ thù”. Nguyên nhân chính thường liên quan đến cách giáo dục, dạy dỗ con. Tuy nhiên có thể chia vấn đề này thành ba yếu tố chính bao gồm việc cha mẹ có cách dạy con chưa phù hợp và cha mẹ độc hại, không yêu thương con thực sự hoặc do chính tư tưởng của người con bị sai lệch. Sự tác động và hướng giải quyết các vấn đề này sẽ khác nhau nên cần phân tích riêng để hiểu rõ hơn.

Con cái căm thù cha mẹ do gia đình không có cách giáo dục phù hợp

Từ nhỏ đến lớn, hầu như ai cũng từng bị ba mẹ la mắng, tét mông hay phạt đánh đòn ít nhất một lần. Người lớn thường có câu “ thương cho roi cho vọt”, ý chỉ hư là phải đánh đòn thì con mới vâng lời, mới biết sợ, mới nên người. Hiện nay vẫn rất nhiều người có tư tưởng đó, đặc biệt ở một số gia đình có bố mẹ nghiêm khắc, bảo thủ thường đánh con rất dữ hay thậm chí là dùng những từ ngữ thô tục để dạy con.

Tất nhiên trong những lúc bị phạt thì đứa trẻ nào mà lại không có tâm lý giận dỗi, ghét cha mẹ vì đã đánh mình. Sự giận dỗi này dần dần tích tụ lại thành những tư tưởng độc hại, nếu cha mẹ không thay đổi vẫn có hướng dạy con như thế sẽ không làm con tốt hơn, trưởng thành hơn mà ngược lại còn làm con ngỗ nghịch hơn và nảy sinh tâm lý thù hằn cha mẹ.

Một số biểu hiện ở những gia đình có hướng dạy con không phù hợp khiến con cái căm thù cha mẹ như

• Xử phạt mỗi khi con làm sai điều gì đó, chẳng hạn như đánh bằng roi, bắt úp mặt vào tường. Tuy nhiên tần suất phạt không quá nhiều và cũng không quá nặng bởi chỉ mang tính chất răn đe
• Có thể dùng lời lẽ không phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội để dạy con
• Tư tưởng có phần bảo thủ, luôn bắt con cái phải làm theo ý mình
• Luôn muốn con phải học giỏi, phải được đứng nhất, nếu bị điểm kém sẽ phạt nặng
• Luôn có nhiều quy định gắt gao, chẳng hạn không được đi chơi về muộn, không được xài điện thoại sớm
• Ít trò chuyện tâm sự với con
• Luôn cố gắng sắp đặt mọi thứ, cho rằng là mình đúng và điều đó sẽ tốt hơn cho con

Tuy nhiên cần phải hiểu rằng, bản chất bên trong những hành động ấy chính là vì cha mẹ muốn đem lại những điều tốt nhất, muốn con hoàn thiện và trở thành một người tài giỏi, một người tốt. Bởi phụ huynh vẫn cho rằng phải đánh, phải mắng thì con mới sợ. Việc giáo dục con theo cách này vốn đã được thực hiện từ rất lâu, ông bà xưa cũng thường hay đánh đòn con cái mỗi khi hư và bố mẹ cũng bị ảnh hưởng bởi suy nghĩ này.

Mặc dù phụ huynh đôi khi có dùng bạo lực để dạy con nhưng vẫn luôn quan tâm chăm sóc đến từng miếng ăn giấc ngủ, luôn lo cho con từng li từng tí. Mặc dù có la mắng khi con xin tiền mua đồ mới nhưng vẫn sẽ cố gắng làm thêm bên ngoài để kiếm tiền cho con. Sự quan tâm của họ không thể hiện trong lời nói mà được chứng minh bằng hành động. Chỉ là những người con chưa thể hiểu được hết nỗi lòng phụ huynh.

Tất nhiên cách giáo dục này hoàn toàn không đúng, nhất là trong thời buổi hiện đại như ngày nay. Dù vậy hầu hết khi con cái lớn hơn, trưởng thành hơn, ngoan ngoãn hơn chắc chắn phụ huynh sẽ không dùng những cách này. Hơn hết là chỉ cần con cái chủ động chia sẻ suy nghĩ, tư tưởng và một số vấn đề về cách dạy con thì phụ huynh đều sẽ suy nghĩ lại và hạn chế làm như vậy.

Thường việc con cái căm thù cha mẹ sẽ gặp nhiều hơn ở trẻ nhỏ, khi con chưa đủ nhận thức và suy nghĩ, dễ bị tổn thương nên hay có tư tưởng thù ghét gia đình. Một số đứa trẻ ngỗ nghịch cũng có thể bị tác động bởi những lời nói, thông tin độc hại xung quanh hoặc cảm thấy tủi thân vì cho rằng cha mẹ không yêu thương mình như người khác. Tuy nhiên ở một giai đoạn con lớn hơn, có thể hiểu được vất vả của cha mẹ thì những suy nghĩ này cũng dần tan biến.

Con căm thù cha mẹ ở những gia đình có cha mẹ độc hại

Người xưa thường có câu “hổ dữ không ăn thịt con” ý chỉ tình cảm cha mẹ dành cho con cái là vô cùng cao cả, họ thậm chí có thể sẵn sàng hy sinh bản thân mình để đảm bảo an toàn cho con. Tuy nhiên thực tế thì không phải cha mẹ nào cũng như thế. Có rất nhiều cha mẹ độc hại chỉ coi con cái là một công cụ để kiếm tiền, để lấy sự thương cảm, bóc lột đánh đập con không thương tiếc. Những đứa trẻ nếu sống trong gia đình như vậy rất dễ nảy sinh sự căm thù với cha mẹ.

Khác với mục đích của cha mẹ bên trên là muốn nghiêm khắc để dạy con tốt hơn còn mục đích khi cha mẹ độc hại bạo hành là để con cái thực hiện theo ý muốn của mình. Họ thường dùng con để đạt được một ý định nào đó của bản thân, kể cả những việc có thể đẩy con vào nguy hiểm. Đối với họ việc sinh con ra đã là một điều quá lớn lao, luôn bắt buộc con phải ghi nhớ và biết ơn, trả ơn cho mình, kìm kẹp con về mọi thứ.

Một số dấu hiệu cha mẹ độc hại khiến con cái căm thù bao gồm

• Áp đặt con về tất cả mọi thứ, kể cả khi con đã trưởng thành
• Bạo lực nghiêm trọng về cả tinh thần lẫn thể xác
• Không có tự do cá nhân, luôn bị kiểm soát, ngay cả khi đã lớn hay lên đại học hay thậm chí là khi đã lập gia đình
• Gieo rắc như tư tưởng độc hại, áp đặt vào trong đầu con cái
• Dùng con cái làm công cụ kiếm tiền, không bao giờ muốn hiểu và nghe theo cảm xúc của con cái
• Luôn đổ hết lỗi lầm cho trẻ, kể cả khi đó là lỗi của cha mẹ
• Xâm hại quyền riêng tư, thậm chí đe dọa cả bạn bè của con nếu không vừa ý
• Dùng những lời lẽ cay nghiệt, tục tĩu để đay nghiến trẻ, bạo hành lời nói
• Thậm chí một số trẻ còn bị xâm hại tình dục bởi chính cha mẹ của mình
• Phản ứng thái quá trước mọi lời nói,hành vi của con nếu không vừa ý
• Cha hoặc mẹ ly hôn không trong hòa bình
• Không bao giờ tin tưởng con cái
• Cha mẹ phân biệt đối xử, chẳng hạn coi trọng con trai hơn con gái, luôn bắt con gái nhường hết tất cả mọi thứ cho con trai

Con cái căm thù cha mẹ độc hại thường liên quan đến các gia đình có cha mẹ nghiện ngập ( có thể là nghiện rượu hay nghiện ma túy); cha mẹ chia tay, phải sống cùng 1 trong hai người và 1 người thứ ba ( là dượng hay dì ghẻ); cha mẹ quá trẻ và có con ngoài ý muốn, có hoàn cảnh khó khăn nên thường xuyên tranh cãi, đổ lỗi tại con cái.

Bên cạnh đó, ở một số gia đình có cha hoặc mẹ ly hôn không trong hòa bình, chẳng hạn người cha ngoại tình và về nhà đánh đập vợ con để ly hôn cũng sẽ con cái cũng có tư tưởng căm thù người cha. Những ám ảnh tuổi thơ cứ mãi vương vấn trong tâm trí và không thể loại bỏ được, kể cả khi người mẹ hết lòng yêu thương và chăm sóc người con. Rất nhiều câu chuyện có thật về sự căm hận và trả thù những người cha, người mẹ đã rũ bỏ gia đình để có một cuộc sống riêng hạnh phúc đã được diễn ra và không có dấu hiệu ngừng lại.

Những nỗi ấm ức, những vết thương cả trên thân thể và trong tâm hồn dần được hình thành, trở thành một ngọn lửa độc bùng cháy dữ dội bên trong mỗi đứa trẻ. Ngọn lửa được bao trùm bởi sự căm thù lớn dần, khiến trẻ thậm chí có những tư tưởng muốn trả thù, làm hại người được gọi là “cha mẹ”.

Mặt khác ở nhóm con cái căm thù cha mẹ nếu liên quan đến nguyên nhân này cũng thường có xu hướng sai lệch về nhận thức, có tư tưởng độc hại, nghiện ngập hoặc gặp các vấn đề về tâm lý như rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi, trầm cảm hay PTSD. Nếu không thực sự có người quan tâm và giúp đỡ trẻ thì chính bản thân con cũng có thể trở thành một “phiên bản nâng cấp” của chính như người mà con căm thù.

Căm thù cha mẹ do có tư tưởng lệch lạc

Có những gia đình cha mẹ luôn hết lòng vì con cái, làm mọi thứ để mang đến những điều tốt nhất cho con nhưng thứ mà họ nhận được lại là sự khinh thường, căm thù của con cái. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do đứa trẻ có những tư tưởng, nhận thức lệch lạc do tiêm nhiễm từ những thứ độc hại xung quanh.

Thực tế tình trạng này không hề hiếm, trái ngược lại còn phổ biến. Việc con cái có tư tưởng lệch lạc nên căm thù cha mẹ thường dễ gặp ở những gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Khi những đứa trẻ ở tuổi ăn tuổi lớn, thích đua đòi với bạn bè nhưng lại không được đáp ứng, đồng thời lại gặp những bạn bè xấu, chơi bời lêu lổng thường nảy sinh suy nghĩ là vì gia đình mình nghèo nên bị bạn bè khinh thường. Chính suy nghĩ này khiến chúng cảm thấy căm thù cha mẹ vì họ nghèo, vì họ không lo cho mình được như những gia đình khác, cảm thấy không muốn được sinh ra.

Những đứa trẻ này thay vì chăm chỉ học hành thì suốt ngày lại chỉ lêu lổng, nghỉ học, đua đòi theo bạn xấu đi chơi game, bỏ nhà  hay đi đua xe. Dù nhà nghèo nhưng chúng vẫn đòi mua điện thoại mới, mua xe mới. Nếu không được đáp ứng sẽ sỉ vả, kinh thường thậm chí là đánh cha mẹ hoặc đem cái chết ra đe dọa cho đến khi cha mẹ chấp nhận yêu cầu mới thôi. Ấy thế mà chúng vẫn căm thù cha mẹ vì cái nghèo, luôn cho rằng mình chỉ có mình khổ sở và cho rằng cha mẹ đáng bị như thế.

Mặc dù đây là một thực tế đáng buồn nhưng lại không hề hiếm. Những đứa trẻ có tư tưởng này thường sớm bỏ học, không được học hành đoàng hoàng, không có công việc ổn định. Một số có thể trở thành những kẻ trộm cắp, vi phạm pháp luật và trở thành những thành phần xấu trong xã hội. Và nếu có bất cứ vấn đề gì chúng cũng sẽ luôn đổ lỗi, thù hận cha mẹ vì đã sinh ra mình, vì đã nghèo. Những người đau khổ nhất vẫn chính là cha mẹ.

Con cái căm thù cha mẹ nên khắc phục thế nào?

Như đã nói, có nhiều nguyên nhân khiến con cái cha mẹ, mỗi yếu tố thì sẽ có hướng giải quyết khác nhau. Thực tế chỉ có những người trong cuộc mới có thể hiểu nguyên nhân là gì, sự đánh giá hay đưa ra cách giải quyết chỉ là cái nhìn khác quan từ những người ngoài. Chỉ khi bản thân là người trong cuộc, có những nỗi đau về tinh thần, đã từng trải qua những chuyện đau khổ mới có thể hiểu hết được rằng vì sao những người đó lại căm thù cha mẹ đến như vậy.

Ở trường hợp thứ nhất hầu như việc căm thù cha mẹ chỉ là những suy nghĩ thoáng qua trong thời gian ngắn. Khi đã trưởng thành hơn, có đầy đủ nhận thức thì người con hoàn toàn có thể hiểu ra rằng mình đã sai. Ở trường hợp thứ 2, bản thân người con cần chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ thông qua những người thân xung quanh để sớm thoát khỏi sự độc hại của cha mẹ. Với trường hợp thứ 3 rất cần có một nguồn động lực tác động để người con hiểu ra được vấn đề trước khi quá muộn.

Để có hướng khắc phục, trước hết bản thân phụ huynh cần hiểu được vấn đề. Con cái mặc dù dễ bị tác động bởi môi trường xung quanh nhưng nhiều nhất vẫn là ảnh hưởng từ cha mẹ. Cha mẹ vẫn luôn là tấm gương để con cái noi theo, nếu ngay từ nhỏ con đã được giáo dục đúng cách thì rất ít khi xảy ra trường hợp này. Vì vậy dù là trường hợp nào, phụ huynh cũng cần xem xét lại phương pháp giáo dục con của mình.

Phụ huynh nếu phát hiện con có những dấu hiệu căm thù cha mẹ trước tiên cần ngồi xuống thẳng thắn trò chuyện, chia sẻ cùng con để hiểu rõ vấn đề, sau đó tìm hướng giải quyết. Tháo gỡ các khúc mắc tâm lý ngay từ giai đoạn sớm sẽ cực kỳ quan trọng cho sự phát triển toàn diện về mọi mặt của con cái, đặc biệt là quá trình hình thành nhân cách.

Thực sự hầu hết việc con cái có tư tưởng căm thù cha mẹ đều xuất phát từ việc cha mẹ độc hại, bạo lực hay gây ra những vấn đề khiến con ám ảnh tâm lý. Bản thân cha mẹ độc hại thì không thể nào nhận ra được rằng mình “độc hại” bởi họ rất ích kỷ, chỉ biết nghĩ cho riêng mình. Nhưng nếu có một người giúp đỡ con kịp thời, để con có thể giải tỏa căng thẳng, cho con những lời khuyên hữu ích thì có thể giảm sự tiêu cực trong tâm trí của con cái xuống phần nào.

Như đã nói, chỉ khi là người trong cuộc chúng ta mới có thể hiểu hết vì sao một người lại thù hận cha mẹ mình. Bản thân những người con cần phải chiến thắng chính mình, hướng đến những điều tích cực hơn, sống vì chính bản thân mình hay vì để những tư tưởng thù hận mãi đeo bám trong lòng. Thực hiện trị liệu tâm lý để tháo gỡ một phần những ám ảnh, khúc mắc cũng là một biện pháp cần thực hiện để trái tim cảm thấy nhẹ nhàng hơn.

Con cái căm thù cha mẹ không phải là một thực trạng quá hiếm hiện nay. Phụ huynh cần phải thay đổi cách giáo dục con cái, tránh dù những hành động bạo lực hay lời lẽ cay nghiệt có thể làm tổn thương con cái. Cả hai cũng nên thử một lần đặt mình vào vị trí của đối phương để có thể hiểu và đồng cảm với nhau hơn. Tha thứ không phải là một điều dễ dàng nhưng nếu bản thân mỗi chúng ta có thể bao dung thì tâm trí cũng thanh thản và hạnh phúc hơn rất nhiều.