Bị mất ngủ sau phẫu thuật nguyên nhân do đâu?
Bị mất ngủ sau phẫu thuật là tình trạng khá phổ biến, tuy nhiên không quá trầm trọng và hoàn toàn có thể điều trị nhanh chóng. Người bệnh cần nhanh chóng điều chỉnh chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng và thư giãn nhiều hơn để có giấc ngủ chất lượng tốt nhất.
Bị mất ngủ sau phẫu thuật nguyên nhân do đâu?
Sau phẫu thuật, sức khỏe người bệnh còn chưa phục hồi hoàn toàn nên cơ thể còn mệt mỏi, tuy nhiên lại không ngủ được. Tình trạng mất ngủ sau phẫu thuật đặc biệt gặp nhiều ở những đối tượng như phụ nữ sau sinh mổ, người già hay những người mắc các bệnh mãn tính. Tuy nhiên hầu hết tình trạng này không liên quan đến những bất thường của phẫu thuật.
Khi sức khỏe chưa được phục hồi sau phẫu thuật, việc mất ngủ kéo dài có thể khiến tình trạng sức khỏe suy yếu hơn. Vì vậy cần nhanh chóng tìm hiểu nguyên nhân và giải quyết tình trạng này càng sớm càng tốt. Các nguyên nhân chủ yếu khiến bệnh nhân sau mổ bị mất ngủ như
- Ảnh hưởng của các thuốc mê, gây tê: Trong quá trình phẫu thuật việc dùng thuốc gây mê hoặc gây tê nhằm khiến người bệnh buồn ngủ, giảm cảm giác đau đớn đồng thời hạn chế các cử động để việc phẫu thuật hoàn thành nhanh chóng hơn. Tuy nhiên trên sau khi hết thuốc trong người, một số bệnh nhân lại gặp tác dụng phụ là mất ngủ.
- Do lạm dụng thuốc sau phẫu thuật: Một số bệnh nhân thường được kê các thuốc an thần, giảm đau sau phẫu thuật để giảm cảm giác đau đớn khi hết thuốc tê. Tuy nhiên một số phẫu thuật khá đau đớn khiến người bệnh tự ý tăng liều dùng các thuốc này. Khi bị ngừng thuốc khiến người bệnh bị lệ thuộc và cảm thấy khó ngủ nếu không được uống thuốc
- Lo lắng căng thẳng: Khi phải phẫu thuật cho thấy bệnh có dấu hiệu nghiêm trọng hơn khiến người bệnh luôn trong tình trạng suy nghĩ về bệnh tình, lo lắng không biết có khỏi không, bao giờ hết bệnh, có tái phát không.. Tất cả cứ xuất hiện trong tâm trí của người bệnh khiến họ không thể ngủ được.
- Các thiết bị hỗ trợ vướng víu: ở một số bệnh nhân vừa phẫu thuật xong thường cần phải có các thiết bị như bình truyền nước biển, máy hô hấp.. Điều này khiến họ cảm thấy khá vướng víu, nhất là việc tiêm thuốc truyền nước vào ban đêm khiến bệnh nhân cực kỳ khó chịu và không ngủ được
- Lười vận động: Sau phẫu thuật người bệnh cần có thời gian để phục hồi sức khỏe, tránh vận động mạnh làm ảnh hưởng đến vết mổ. Điều này khiến họ cứ nằm bẹp một chỗ, cơ thể ì ạch, chậm chạp, máu huyết kém lưu thông, cơ thể cũng cảm giác kém bức bối. Đồng thời ban ngày khi nằm nhiều, ngủ nhiều nến rất khó để đi vào giấc ngủ đêm.
- Ăn uống kém khoa học: nhiều người thường có thói quen kiêng khem rất nhiều thứ sau phẫu thuật vì sợ để lại sẹo. Điều này khiến các cơ quan trong cơ thể không nhận đủ dinh dưỡng, hoạt động chậm chạp nên cũng dễ gây mất ngủ.
Ở những người phụ nữ sinh mổ, mất ngủ sau sinh có thể còn liên quan đến quá trình chăm sóc cọn cái, bé quấy khóc nhiều về đêm, sự thay đổi hormone đột ngột và sự nhạy cảm quá mức. Hay mất ngủ ở người già sau phẫu thuật thường có thể liên quan đến các bệnh mãn tính khác như tiểu đường, bệnh lý xương khớp mà quá trình phẫu thuật trước đó chưa loại bỏ hết.
Mất ngủ sau phẫu thuật có ảnh hưởng gì không?
Phẫu thuật là một quá trình tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm, cơ thể người bệnh bị mất máu, có sự thay đổi hormone nếu bác sĩ thay thế hoặc loại bỏ cơ quan nào đó. Chưa kể việc sử dụng các loại thuốc tê, thuốc gây mê cũng gây ra rất nhiều ảnh hưởng tới sức khỏe.
Thường sau phẫu thuật từ 3- 4 ngày cơ thể đã khỏe lại nhưng cần ít nhất 6 tuần để phục hồi hoàn toàn. Do đó việc mất ngủ sẽ gây ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình phục hồi sức khỏe này. Trong 23h – 4h sáng chính là thời điểm để tủy sống tái tạo máu, vì vậy việc không ngủ được lúc này sẽ cản trở quá trình này khiến cơ thể không được phục hồi trọn vẹn lượng máu bị mất khi phẫu thuật.
Bên cạnh đó mất ngủ cũng khiến quá trình đào thải cặn bã trong gan, thận hoạt động kém. Đây chính là lý do khiến bạn chỉ cần thức đêm 1- 2 ngày là thấy da sạm đi, nổi nhiều mụn hơn hẳn. Tình trạng này sẽ càng trầm trọng hơn trên những người đang có sức khỏe yếu vùa sau phẫu thuật.
Khi bị mất ngủ về đêm, người bệnh có xu hướng ngủ nhiều vào hôm sau khiến đêm lại mất ngủ. Tất cả thành một vòng tuần hoàn hoàn làm thay đổi cuộc sống người bệnh. Tinh thần bệnh nhân cũng luôn trong trạng thái mệt mỏi, chóng mặt, thiếu tập trung, thờ thẫn, làm việc kém hiệu quả..
Nói chung, mất ngủ sau phẫu thuật sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe thể chất và tinh thần của mỗi bệnh nhân. Do đó cần nhanh chóng có biện pháp cải thiện càng sớm càng tốt.
Hướng điều trị mất ngủ sau phẫu thuật
Để cải thiện tình trạng mất ngủ sau phẫu thuật không quá khó khăn. Người bệnh cần điều chỉnh lại chế độ sinh hoạt về đúng nhịp sống sinh học bình thường, dùng đúng thuốc được chỉ định, ăn uống bổ sung dưỡng chất đầy đủ kết hợp với vận động đúng cách là hoàn toàn có thể giải quyết tình trạng này.
Hầu hết các triệu chứng mất ngủ sau sinh thường không kém dài quá lâu nếu người bệnh nhanh chóng điểu chỉnh lại sinh hoạt. Vì thế việc dùng các thuốc hỗ trợ cũng rất hạn chế. Tuy nhiên nếu tình trạng bệnh kéo dài thì rất có thể là dấu hiệu liên quan đến các bệnh lý khác, người bệnh cần nhanh chóng tiến hành thăm khám bác sĩ để được điều trị chính xác.
Tập thể dục cải thiện mất ngủ
Nhiều người thường lo lắng việc tập vận động mạnh có thể ảnh hưởng tới vết mổ nên thường chỉ năm ì một chỗ, tuy nhiên điều này không hoàn toàn đúng. Bạn chỉ cần lựa chọn những bộ môn phù hợp là sẽ không lo lắng các ảnh hưởng trên xuất hiện.
Đơn giản nhất là bạn có thể đi bộ nhẹ nhàng vài vòng để giúp các cơ thư giãn, thả lòng, hỗ trợ máu huyết lưu thông. Đặc biệt với phụ nữ sinh mổ thì càng nên tập đi lại nhẹ nhàng, tránh nằm quá nhiều. Ngoài ra nếu trước đó bạn đã từng tập yoga hay thiền thì bây giờ có thể áp dụng ngay để có một giấc ngủ ngon ngon hơn.
Điều chỉnh chế độ sinh hoạt
Người bệnh cần nhanh chóng điều chỉnh chế độ sinh hoạt về với đúng chế độ sinh học thường ngày như đi ngủ đúng giờ, dậy sớm để hít thở không khí trong lành. Người mới phẫu thuật có thể ngủ nhiều hơn bình thường để nhanh chóng phục hồi sức khỏe, tuy nhiên không nên lạm dụng ngủ ngày quá nhiều vì rất dễ gây mất ngủ đêm.
Chế độ sinh hoạt phù hợp với những người sau phẫu thuật để cải thiện giấc ngủ như
- Đảm bảo ngủ đủ 7- 8 tiếng mỗi ngày
- Nên đi ngủ trước 11h đêm để hỗ trợ các quá trình tái tạo máu, giải độc gan thận đạt kết quả tốt nhất, giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi những năng lượng đã mất
- Hạn chế ngủ quá nhiều vào ban ngày. Một giấc ngủ trưa 30 phút có thể cung cấp năng lượng hoạt động suốt buổi chiều, với người mới phẫu thuật có thể ngủ nhiều hơn nhưng không nên kéo dài suốt 3- 4 tiếng sẽ rất khó ngủ về đêm
- Nếu được về nghỉ ngơi tại nhà, nên mặc đồ thoải mái, cố gắng hạn chế tác động lên vị trí vết mổ gây đau đớn khó chịu
- Tùy vị trí phẫu thuật, bạn có thể kê cao chân lên một chút để giúp máu huyết lưu thông, cơ thể cũng thoải mái và ngủ ngon hơn
- Đi bộ nhẹ nhàng vài vòng trước khi đi ngủ cũng hỗ trợ quá trình tuần hoàn máu huyết để có một giấc ngủ sâu tuyệt vời
- Giữ ấm cơ thể, tránh để bị lạnh sau phẫu thuật rất dễ bị ốm vì cơ thể lúc này vốn đã rất yếu
- Massage cơ thể nhẹ nhàng, có thể ngâm chân với nước ấm để dễ ngủ hơn, tuy nhiên còn phụ thuộc vào vị trí phẫu thuật
- Tránh xa các thiết bị công nghệ trước khi đi ngủ. Hãy để mắt được nghỉ ngơi, nếu cảm thấy chưa buồn ngủ bạn có thể nghe một bản nhạc nhẹ nhàng, đọc một cuốn sách hay đi lại để kích thích cơn buồn ngủ
Bổ sung dinh dưỡng đúng cách
Người sau phẫu thuật thường kiêng khem rất nhiều thứ như thịt bò, rau muống, thịt gà, hải sản vì lo lắng vết mổ sẽ để lại sẹo. Mặc dù theo các bác sĩ việc có để lại sẹo hay không thường phụ thuộc vào cơ địa, người bệnh vẫn có thể ăn các thực phẩm trên bình thường. Dù vậy tốt nhất dân gian vẫn khuyên bạn nên hạn chế để đảm bảo tính thẩm mỹ.
Bạn vẫn có thể ăn kiêng nhưng cần thay thế các thực phẩm khác giúp bổ sung dinh dưỡng tương tự để đảm bảo phục hồi sức khỏe nhanh chóng. Theo đó người bệnh nên chú ý những vấn đề sau đây
- Ưu tiên ăn các món ăn mềm lỏng, các món ăn thanh đạm ít gia vị để dễ tiêu hóa hơn, nhất là khi dạ dày đang hoạt động khá yếu
- Bổ sung đạm qua thịt heo, thịt gà (bỏ da), đậu hũ hay các loại sữa để nhanh chóng phục hồi năng lượng đã mất
- Bổ sung đầy đủ các thực phẩm giàu nhóm vitamin A, B .. có trong các thực phẩm như gan động vật, rau có màu xanh đậm, sữa..
- Vitamin C cũng hỗ trợ quá trình làm lành vết thương, tăng sức đề kháng, tuy nhiên việc nạp vitamin C vào ban đêm có thể làm kích thích thần kinh, gia tăng sự tỉnh táo gây mất ngủ nên cần hạn chế
- Tránh xa các món ăn khô cứng, đồ ăn cay nóng, đồ ăn nhiều dầu mỡ trong chế độ ăn sau phẫu thuật
- Hạn chế nêm nếm quá nhiều gia vị, đặc biệt là đường hay muối vì dễ kích thích vết mổ đồng thời khiến người bệnh uống nhiều nước làm đi tiểu đêm nhiều khiến giấc ngủ không được xuyên suốt
- Tránh xa bia rượu, thuốc lá và các chất kích thích khác cho đến khi cơ thể phục hồi hoàn toàn
- Uống một cốc sữa ấm trước khi đi ngủ sẽ đem đến chất lượng giấc ngủ tuyệt vời hơn, bạn có thể sử dụng thêm tinh nghệ để tăng tốc độ làm lành các vết mổ
- Các trà thảo dược thường rất tốt cho giấc ngủ nhưng với người vừa phẫu thuật xong thì không nên sử dụng ngay mà nên đợi đến khi vết mổ phục hồi hoàn toàn
Giữ tinh thần vui vẻ lạc quan
Sau phẫu thuật ít nhiều bệnh cũng đã được cải thiện, kể cả với những trường hợp bệnh nặng, vì thế hãy luôn cố gắng giữ tinh thần lạc quan vui vẻ. Người bệnh có thể đọc sách, nghe những bản nhạc nhẹ nhàng, hít thở không khí trong lành sẽ giúp tinh thần vui vẻ phấn chấn hơn rất nhiều.
Nếu vẫn cảm thấy căng thẳng lo lắng chia sẻ với những người thân thiết để được giải tỏa cảm xúc. Khi tâm trạng ổn định, cảm xúc được cân bằng sẽ đem đến chất lượng giấc ngủ tuyệt vời hơn. Hoặc nếu quá căng thẳng bạn cũng có thể học thiền để loại bỏ những năng lượng tiêu cực, thanh lọc tâm trí để cơ thể thoải mái nhất.
Mất ngủ sau phẫu thuật dù không phải tình trạng quá trầm trọng nhưng cũng không nên chủ quan. Nếu tình trạng này kéo dài dai dẳng không được cải thiện, hãy nhanh chóng liên hệ với các bác sĩ chuyên môn để được cải thiện, tránh những biến chứng nguy hiểm khác làm ảnh hưởng đến cả sức khỏe và tinh thần lâu dài.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!