Trầm cảm ở nam giới: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Trầm cảm ở nam giới có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân và có những biểu hiện đa dạng bởi hành vi, suy nghĩ, sức khỏe thể chất của người bệnh. Tình trạng này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. 

Trầm cảm ở nam giới là gì?

Trầm cảm là căn bệnh về rối loạn tâm thần khá phổ biến và hiện đang được xếp là bệnh lý thứ hai có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con người, chỉ đứng sau các bệnh về tim mạch. Theo thống kê thì tỉ lệ mắc bệnh trầm cảm ở nữ giới sẽ cao hơn so với nam giới. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho biết rằng, hiện có khoảng hơn 6 triệu nam giới sống tại Mỹ đang mắc phải căn bệnh trầm cảm mỗi năm.

Trầm cảm ở nam giới sẽ gia tăng nguy cơ tử sát ở người bệnh cao hơn so với nữ giới. Bởi vì nam giới có xu hướng áp dụng các phương pháp giải quyết vấn đề một cách quyết liệt hơn, đồng thời trầm cảm ở nam giới cũng có nhiều khả năng gây hại đến người khác.

Nguyên nhân dẫn đến trầm cảm ở nam giới

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trầm cảm ở nam giới. Tuy nhiên qua nghiên cứu và thống kê thì có 5 nguyên nhân chính sau đây:

1. Do hormone

Hormone trong cơ thể cũng là một yếu tố quan trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của con người. Theo các chuyên gia thì những đối tượng có testosterone ở mức thấp sẽ có nhiều nguy cơ mắc bệnh trầm cảm hơn. Đây cũng chính là nguyên nhân tại sao phụ nữ thường sẽ dễ bị trầm cảm hơn so với nam giới. Nồng độ testosterone có khả ăng thúc đấy sản sinh dopamine để tâm trạng có thể cân bằng và ổn định hơn. Vì vậy khi nam giới thiếu hụt chất này cũng làm gia tăng khả năng mắc bệnh trầm cảm và các vấn đề về tâm lý khác.

2. Do chất hóa học trong não

Có thể nói căn bệnh trầm cảm thường được xuất phát bởi sự mất cân bằng về hàm lượng các chất hóa học bên trong bộ não. Đây được xem như các chất dẫn truyền thông tin cho các tế bào thân kinh bên trong não. Theo một số nghiên cứu cho biết rằng, một vài chất dẫn truyền thần kinh cũng góp phần tạo nên căn bệnh trầm cảm, chủ yếu là dopamine và serotonin.

• Serotonin: Chất này có tác dụng điều chỉnh tâm trạng, cảm giác thèm ăn và những ham muốn về tình dục của con người. Khi lượng serotonin thấp đi sẽ khiến cho các triệu chứng của bệnh trầm cảm xuất hiện.
• Dopamine: Đây là chất giúp gia tăng năng lượng, động lực để con người thực hiện các hoạt động bên ngoài. Vì thế khi lượng chất này suy giảm cũng là nguyên nhân dễ dẫn đến trầm cảm.

3. Do căng thẳng, áp lực kéo dài

Căng thẳng được xem là một trong các trạng thái có thể giúp cho con người dần phát triển hơn. Tuy nhiên, tình trạng căng thẳng, áp lực quá mức và kéo dài sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của con người. Thông thường, nếu cơ thể rơi vào trạng thái căng thẳng, stress thì cơ thể sẽ dần sản sinh ra Dopamine để làm thuyên giảm triệu chứng này.

Thế nhưng nếu tình trạng căng thẳng cứ kéo dài và không có biện pháp can thiệp sớm sẽ khiến cho Dopamine dần bị cạn kiệt, nhiều nguy cơ dẫn đến trầm cảm ở nam giới. Theo nhận định của các chuyên gia thì căng thẳng mạn tính cũng chính là nguyên nhân chính làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm ở nam giới. Bởi khi căng thẳng cơ thể nam giới ít giải phóng oxytocin khiến cho họ không muốn tiếp xúc với người khác, dần tâm trí cũng bị suy kiệt.

4. Tác động từ ngoại cảnh

Trầm cảm ở nam giới có thể xuất phát từ việc họ được kì vọng quá nhiều hoặc bản thân muốn thực hiện những việc vượt qua khả năng. Phái mạnh sẽ có xu hướng kiểm soát và kiềm chế cảm xúc vào bên trong. Họ có thể che giấu những nỗi buồn, suy nghĩ tiêu cực, mệt mỏi vào bên trong và thường thể hiện ra ngoài bằng cảm xúc tức giận, hung hăng, cáu gắt.

Bên cạnh đó, đối với những đàn ông ở độ tuổi trung niên hoặc lớn tuổi hơn thường sẽ dễ mắc phải các chứng bệnh như tim mạch, ung thư, đột quỵ,…đây cũng là một trong các yếu tố góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm ở nam giới. Ngoài ra, những sự việc hoặc biến cố như mất việc, mất mát người thân, mất tài sản, ly hôn, mắc bệnh hiểm nghèo cũng có thể gây ra những tổn thương về tâm lý, khiến cho nam giới rơi vào tình trạng trầm cảm.

5. Tác dụng phụ của thuốc

Những người thường xuyên sử dụng các loại thuốc kích thích, thuốc chống co giật, thuốc benzodiazepin, thuốc chẹn beta, corticosteroid,….sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh trầm cảm và gia tăng khả năng tự sát ở người bệnh.

Bên cạnh đó, nam giới thường có xu hướng sử dụng rượu bia, thuốc lá, các chất gây nghiện làm ảnh hưởng và rối loạn tâm trạng. Những chất này tuy sẽ giúp gia tăng hưng phấn đối với những người bệnh trầm cảm tuy nhiên sau đó nó sẽ gây ra những sự mệt mỏi, tiêu cực dữ dội hơn.

Triệu chứng của bệnh trầm cảm ở nam giới

Nam giới khi bị trầm cảm sẽ phải trải qua rất nhiều sự thay đổi về cả thể chất lẫn tinh thần. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học thì nam giới sẽ có nhiều nguy cơ gặp phải các triệu chứng mệt mỏi, uể oải khi bị trầm cảm so với phụ nữ.

Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp đối với tình trạng trầm cảm ở nam giới:

1. Mệt mỏi

Những người bệnh trầm cảm thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, chán nản, không có năng lượng để thực hiện các hoạt động xung quanh, kể cả những việc làm đơn giản nhất. Họ thường thức dậy trong trạng thái chán chường, ủ rũ, tay chân không còn sức sống. Cảm giác này sẽ thường xuyên xuất hiện và được xem là triệu chứng phổ biến khi nam giới mắc bệnh trầm cảm.

2. Khó tập trung, trí nhớ suy giảm

Khi rơi vào tình trạng trầm cảm hầu như phái mạnh không thể tiếp nhận và xử lý thông tin một cách hoàn hảo. Họ rất khó có thể tập trung vào công việc, học tập và thường cảm thấy đầu óc trống rỗng, không thể tư duy tốt được. Bên cạnh đó, những đối tượng bị trầm cảm còn bị suy giảm nghiêm trọng về trí nhớ. Họ dường như không thể hoàn thành được tốt các công việc được giao, ngay cả những việc phải thực hiện mỗi ngày.

3.Rối loạn giấc ngủ

Việc thường xuyên suy nghĩ về những điều tiêu cực, cảm thấy bế tắc trong cuộc sống sẽ làm cho người bệnh bị rối loạn về giấc ngủ. Theo thống kê thì có khoảng hơn 80% các trường hợp người bị trầm cảm có kèm theo chứng mất ngủ, ngủ không sâu giấc, còn lại khoảng gần 20% sẽ gặp phải chứng buồn ngủ quá mức, ngủ không kiểm soát.

4. Rối loạn sinh dục

Trầm cảm chính là một trong những nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng mất hứng thú trong quan hệ tình dục, các chức năng sinh lý dần bị suy giảm. Nếu như phụ nữ bị trầm cảm sẽ rơi vào trạng thái khô âm đạo, quan hệ đau rát, không đạt được khoái cảm,…thì nam giới sẽ bị rối loạn cương dương, xuất hiện sớm, không xuất tinh,…

5. Mất hứng thú với mọi hoạt động

Người bệnh hầu như không còn hứng thú đối với những sự việc, hoạt động xảy ra xung quanh. Họ không muốn tham gia vào bất kì sự kiện nào, kể cả những việc mà họ đã từng yêu thích và đam mê trước đây. Những đối tượng bị trầm cảm là nam giới thường sẽ muốn cô lập bản thân, ngại tiếp xúc và trò chuyện với những người xung quanh.

6. Nhức đầu, đau lưng

Những đối tượng bị trầm cảm thường sẽ có những triệu chứng cơ thể kèm theo như đau lưng, nhức đầu, tiêu chảy, táo bón, chóng mặt,…Không chỉ riêng ở nam giới và đa phần các trường hợp bị trầm cảm đều có sự suy nhược về mặt thể chất.

7. Dễ cáu gắt, tức giận, thù địch

Một số trường hợp trầm cảm ở nam giới sẽ không có những biểu hiện buồn bã, chán nản, u sầu thể hiện ra bên ngoài. Thay vào đó họ sẽ thường xuyên tức giận, cáu gắt, hung hăng với những người xung quanh, kể cả người khác không gây bất kì ảnh hưởng gì đến họ. Họ luôn có cảm giác những người xung quanh đang muốn hãm hại, đổ lỗi cho họ và dần họ sẽ có xu hướng thù địch, chống đối lại tất cả mọi người.

8. Căng thẳng, lo lắng quá mức

Căng thẳng, lo lắng quá mức cũng được xem là một trong các nguyên nhân dẫn đến tình trạng trầm cảm ở nam giới. Ngược lại, những đối tượng bị trầm cảm cũng thường xuất hiện các triệu chứng stress, lo âu một cách thái quá. Một số trường hợp người bệnh còn lo lắng về những vấn đề không thể xảy ra hoặc những sự việc không mang tính chất nguy hiểm.

9. Nghiện rượu

Tình trạng nghiện rượu sẽ phổ biến hơn đối với những nam giới mắc bệnh trầm cảm. Khi những suy nghĩ tiêu cực, lo lắng không được giải quyết họ thường có xu hướng muốn tìm đến rượu bia, thuốc lá, ma túy, các chất gây nghiện để giải tỏa tâm trạng và cảm xúc.

10. Suy nghĩ về cái chết, muốn tự sát

Theo nhận định của các chuyên gia thì khi phụ nữ mắc bệnh trầm cảm sẽ có nguy cơ suy nghĩ về cái chết nhiều hơn nam giới. Thế nhưng tỉ lệ nam giới tự sát vì trầm cảm lại cao gấp 4 lần so với phụ nữ. Để giải thích cho việc này thì các nhà khoa học đã cho biết, nam giới có xu hướng muốn chọn các phương pháp quyết liệt, dễ gây chết người hơn. Đặc biệt, những đối tượng nam giới mắc bệnh trầm cảm khi về già sẽ có nguy cơ tự tử cao nhất.

Cách điều trị trầm cảm ở nam giới hiệu quả

Cũng tương tự như những trường hợp trầm cảm sau sinh, trầm cảm ở tuổi dậy thì, trầm cảm ở trẻ em,…trầm cảm ở nam giới cũng sẽ được áp dụng các phương pháp điều trị như thay đổi lối sống, điều trị tâm lý hoặc sử dụng thuốc. Tùy vào tình trạng và mức độ bệnh của mỗi người mà các chuyên gia sẽ đưa ra phương pháp chữa bệnh phù hợp và an toàn nhất.

1. Tâm lý trị liệu

Tâm lý trị liệu là phương pháp thường xuyên được áp dụng để điều trị các bệnh về tâm lý như trầm cảm, stress, rối loạn lo âu, rối loạn nhân cách, suy nhược cơ thể,….Bằng liệu pháp trò chuyện và trao đổi trực tiếp với bệnh nhân mà các chuyên gia tâm lý sẽ tìm ra được nguyên nhân xuất phát của bệnh.

Sau đó, các bác sĩ sẽ chỉ ra cho người bệnh biết được những suy nghĩ, hành vi tiêu cực của mình và từ đó đưa ra phương hướng giải quyết phù hợp. Nhờ đó mà bệnh nhân có thể biết được cách kiểm soát tốt hành vi và suy nghĩ của bản thân, giúp cho chứng trầm cảm dần được cải thiện.

2. Sử dụng thuốc

Một số trường hợp trầm cảm nặng hoặc bệnh nhân có xuất hiện thêm các triệu chứng hoang tưởng, ảo giác thì các bác sĩ có thể cân nhắc để áp dụng biện pháp sử dụng thuốc điều trị. Tuy nhiên, các loại thuốc chống trầm cảm thường sẽ mang lại một số tác dụng phụ như chóng mặt, buồn nôn, khó tiêu, đầy hơi,…Do đó, bệnh nhân cần phải tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định dùng thuốc của bác sĩ, không được tự ý tăng giảm liều dùng khi chưa có sự đồng ý của chuyên gia.

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc trầm cảm ở nam giới:

• Không được tự ý mua thuốc về sử dụng khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa
• Không sử dụng đơn thuốc của người khác.
• Áp dụng đúng hướng dẫn dùng thuốc của bác sĩ.
• Không sử dụng rượu bia, chất kích thích trong quá trình điều trị.
• Bảo quản thuốc ở nhiệt độ thích hợp, tránh xa tầm tay trẻ nhỏ.
• Trong quá trình dùng thuốc nếu có xuất hiện các triệu chứng bất thường thì người bệnh  nên báo ngay với chuyên gia để được xử lý kịp thời.

3. Thay đổi lối sống lành mạnh

Bên cạnh việc áp dụng phương pháp tâm lý trị liệu, sử dụng thuốc điều trị thì người bệnh cũng cần kết hợp cả việc thay đổi lối sống để giúp tình trạng trầm cảm ở nam giới mau chóng được khắc phục.

• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của con người. Việc xây dựng giấc ngủ một cách trọn vẹn sẽ giúp cho các triệu chứng trầm cảm được nhanh chóng cải thiện, tinh thần được ổn định tốt hơn.
• Thường xuyên rèn luyện thể dục thể thao: Việc vận động mỗi ngày không chỉ giúp nâng cao sức khỏe thể chất mà còn bảo vệ các chức năng của não bộ. Bạn nên duy trì thói quen tập thể dục mỗi ngày để giảm bớt căng thẳng, mệt mỏi. Đồng thời, các nhà khoa học cũng đã chứng minh được rằng, khi cơ thể được vận động đúng cách sẽ giúp sản sinh ra các hormone hạnh phúc, giúp con người vui vẻ và lạc quan hơn.
• Ăn uống lành mạnh: Các thực phẩm ăn uống hàng ngày cũng góp phần ảnh hưởng đến tâm trạng và cảm xúc của bạn. Do đó, xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng sẽ giúp chứng trầm cảm ở nam giới được cải thiện đáng kể.
• Thiền: Đây được xem là một trong các phương pháp giúp ổn định tâm trạng và cải thiện stress, trầm cảm hiệu quả tại nhà. Bạn nên kết hợp thiền với việc hít thở để thư giãn và cảm thấy thoải mái hơn. Mỗi ngày thiền khoảng 10 đến 30 phút cũng giúp bạn loại bỏ được các triệu chứng của trầm cảm ở nam giới.

Trầm cảm ở nam giới tuy không phổ biến như nữ giới nhưng nó lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tử vong ở người bệnh hơn. Do đó, khi nhận thấy những triệu chứng của trầm cảm, phái mạnh nên nhanh chóng tìm đến các cơ sở y tế hoặc đơn vị chuyên khoa uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời.