Cảm Xúc Tiêu Cực Là Gì? Nguyên Nhân, Biểu Hiện Và Cách Loại Bỏ Chúng

Cảm xúc tiêu cực chính là những cảm giác không vui, không hài lòng được gợi tả lên trong con người để biểu hiện một sự tác động tiêu cực nào đó đối với một tình huống, sự vật nào đó. Những cảm xúc này có thể làm suy giảm sự tự tin, sức khỏe tinh thần cùng rất nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng khác nếu không có cách loại bỏ kịp thời. 

Cảm xúc tiêu cực là gì?

Cảm xúc tiêu cực là tất cả các cảm giác khiến cho bạn cảm thấy buồn bã, đau khổ, tổn thương. Những cảm xúc này có thể làm cho bạn cảm thấy chán nản về bản thân hoặc những người xung quanh, khiến bạn mất đi sự tự tin, giảm lòng tự trọng hoặc mất dần nhiệt huyết, đam mê với cuộc sống hiện tại.

Cảm xúc tiêu cực có thể xuất hiện bởi nhiều hình thức khác nhau như ghen tị, tức giận, ghét, buồn bã, xấu hổ. Các cảm xúc này có thể được xem là tình trạng tự nhiên nếu nó xuất hiện trong các bối cảnh phù hợp. Tuy nhiên, nếu bạn liên tục xuất hiện các cảm xúc tiêu cực và gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống thì cần phải được kiểm soát hoặc nhờ đến sự hỗ trợ của chuyên gia tâm lý để được tư vấn cụ thể.

Một số cảm xúc tiêu cực thường gặp như buồn, sợ hãi, tức giận, sầu muộn, tức giận, thịnh nộ, khó chịu, bực bội, cô đơn, ghê tởm, nhục nhã, hổ thẹn, cảm thấy có tội, ham muốn, đau khổ….Tuy rằng không mấy dễ chịu khi bạn phải trải qua những cảm xúc này nhưng các chuyên gia cho biết rằng, cảm xúc tiêu cực thật sự rất cần thiết đối với đời sống. Điều này được giải thích như sau:

• Những cảm xúc tiêu cực được xem là một điểm đối lập giúp chúng ta cảm nhận được những cảm xúc tích cực. Nếu không có những sự tiêu cực, bi quan thì chắc hẳn chúng ta không thể cảm nhận được rõ ràng những sự tích cực trong cuộc sống. Cả hai cảm xúc này luôn phải tồn tại và cần thiết trong đời sống.
• Những cảm xúc tiêu cực cũng là yếu tố thúc đẩy, khuyến khích chúng ta phát triển và hành động để trưởng thành hơn.

Các loại cảm xúc tiêu cực cần phải được kiểm soát

Thông thường, khi những tình huống, sự kiện khó khăn, rắc rối xảy ra hoặc sự rạn nứt của các mối quan hệ có thể khiến cho bạn xuất hiện các cảm xúc tiêu cực. Tùy vào từng thời điểm khác nhau mà các cảm xúc này sẽ được biểu hiện khác nhau. Dưới đây là một số loại cảm xúc tiêu cực mà bạn cần phải đối mặt và học cách kiểm soát chúng thật tốt.

1. Cảm xúc lo lắng

Hầu hết ai trong chúng ta cũng có lúc rơi vào trạng thái lo lắng, bất an đối với rất nhiều các vấn đề, sự việc xảy ra xung quanh. Từ những mối nguy hiểm, đe dọa đến từ bệnh tật, thiên tai, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, tai nạn giao thông,….khiến cho con người thường xuyên cảm thấy lo âu.

Các chuyên gia cho biết rằng, lo lắng tuy là một cảm xúc tiêu cực nhưng nó lại hết sức bình thường. Ngược lại, trạng thái tâm lý này còn có thể là nguồn động lực để bạn không ngừng cố gắng và phát triển để thích ứng tốt với thời đại. Khi gặp phải những cảm xúc tiêu cực như lo lắng, bất an, bồn chồn bạn hãy thẳng thắn đối mặt và tìm hiểu nguyên nhân để đưa ra hướng giải quyết cụ thể. Hãy biết rằng, thứ bạn cần xử lý không phải là cảm xúc lo lắng mà chính là nguyên nhân gây ra lo lắng.

2. Cảm xúc hậm hực

Tình trạng hậm hực cứ liên tục kéo dài và không được giải tỏa sẽ làm gia tăng nguy cơ dẫn đến stress. Đây cũng là một trong các cảm xúc tiêu cực cần được kiểm soát ngay bởi nó cũng chính là tín hiệu cho biết bạn đang gặp phải một vấn đề gì đó cần được giải quyết. Việc cứ cố gắng phớt lờ các vấn đề quá lâu sẽ khiến cho chúng càng trở nên tồi tệ, thậm chí có thể tiềm ẩn nguy cơ phát triển thành trầm cảm.

3. Cảm giác oán giận

Nếu bạn để ý đến cảm xúc hàng ngày của mình thì có thể thấy được rằng trung bình mỗi ngày bạn có thể oán giận từ 1 đến 5 lần. Có những đối tượng thường xuyên phàn nàn và oán giận từ sáng cho đến tối. Tình trạng oán giận nếu xuất hiện với tần suất quá cao sẽ có thể đem đến nhiều tác hại xấu hơn là lợi ích.

Nếu bạn cứ liên tục oán giận những người xung quanh và phàn nàn nhiều về mọi thứ thì nhiều khả năng bạn sẽ trở thành một người tính toán chi ly, có lòng thù hận, năng lực của bản thân cũng bị thu hẹp. Những người không thể điều khiến tốt cảm xúc của mình và bị những điều tiêu cực chi phối thì không còn đủ tỉnh táo để tập trung vào những mục tiêu chính đáng.

4. Cảm xúc ghen tị

Trong thực tế, ai trong chúng ta đều đã từng trải qua cảm xúc này ít nhất vài lần trong đời. Cảm xúc ghen tị nếu không thể được kiểm soát và điều chỉnh tốt có thể khiến cho con người tự đẩy mình vào nghịch cảnh. Tuy nhiên, nếu có thể biến chúng thành những động lực thì đây là yếu tố giúp bạn phát triển và hoàn thiện hơn.

Khi chúng ta ghen tị vì một thân hình của ai đó thì hãy học cách bình thản đối diện và cố gắng rèn luyện để có được vóc dáng như mong đợi. Nếu bạn thường xuyên có cảm giác ghen tị với một ai đó thì hãy dùng nó để kích thích bản thân nỗ lực thật nhiều để bản thân trở nên tốt hơn, đừng sử dụng nó để gây cản trở cho người khác.

5. Cảm xúc hối hận

Thường thì cảm xúc này sẽ xuất hiện sau khi bạn đưa ra một quyết định sai lầm nào đó. Nó thường đến muộn màng sau khi bạn đã nhận ra mọi việc. Tuy nhiên, nếu sau khi các tổn thất đã xảy ra và bạn kịp thời khắc phục, bù đắp thì vẫn có thể hạn chế được những rủi ro đáng tiếc.

Bạn nên hiểu rằng, hối hận cũng là một trong các giá trị riêng và thật sự cần thiết đối với mỗi người. Hãy tận dụng cảm xúc này để sửa đổi và bù đắp cho tương lai chứ không nên tập trung vào quá khứ. Sai lầm hoàn toàn không đáng sợ nếu như chúng ta có thể nhận thấy cái sai của mình và tìm cách khắc phục nó.

Dồn nén cảm xúc tiêu cực có tác hại gì?

Các cảm xúc tiêu cực như căng thẳng, giận dữ, lo lắng, hậm hực, buồn chán,…sẽ xuất hiện khi các chất dẫn truyền thần kinh serotonin bên trong não bộ bị thay đổi. Tình trạng này có thể là động lực giúp con người trở nên trưởng thành và hoàn hảo hơn. Tuy nhiên, nếu các cảm xúc của liên tục kéo dài và không được kiểm soát kịp thời sẽ gây nên những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Cụ thể như:

• Ảnh hưởng phổi: Các cảm giác tiêu cực như buồn bã, chán nản, tuyệt vọng có thể làm cho chức năng của phổi bị suy yếu, lượng oxy trong máu bị giảm gây nên tình trạng khó thở, mệt mỏi khiến cho dòng máu chảy đi đến phổi và phế quản bị rối loạn, từ đó dẫn đến tình trạng mất sự nhịp nhàng trong quá trình trao đổi khí.
• Gây hại cho tim: Tạp chí Health Line của Anh cũng đã từng công bố một nghiên cứu về tình trạng hay tức giận ở cả phụ nữ và đàn ông. Kết quả cho thấy những đối tượng này có nguy cơ bị mắc bệnh tim mạch cao hơn so với bình thường. Đặc biệt, tình trạng tức giận lâu ngày còn khiến cho quá trình liền vết thương bị trì hoãn do nồng độ cortisol gia tăng quá mức.
• Mất ngủ: Việc cố gắng kìm nén những cảm xúc tiêu cực sẽ gây nên nhiều tác động xấu đối với hệ thần kinh. Nếu bạn thường xuyên ở trong trạng thái lo lắng, buồn bã, căng thẳng thì sẽ dễ rơi vào tình trạng mất ngủ, mệt mỏi, thiếu sức sống.

Cách loại bỏ cảm xúc tiêu cực hiệu quả

Cảm xúc tiêu cực dù xuất phát từ bất kì nguyên nhân nào cũng cần phải được kiểm soát và khắc phục kịp thời để hạn chế tối đa các hậu quả nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống. Dưới đây là một số cách giúp bạn có thể loại bỏ các cảm xúc bi quan, tiêu cực để có được một tinh thần thoải mái, lạc quan.

1. Nghe nhạc

Âm nhạc có thể giúp bạn giải tỏa được những nỗi lo lắng, buồn phiền và tiến thẳng vào nhận thức của mỗi chúng ta. Đây được xem là một công cụ tuyệt vời có thể giúp bạn thay đổi cảm xúc, suy nghĩ, hành vi. Những giai điệu của từng bài hát có thể giúp gợi lên các phản ứng ở vùng não có liên quan đến hệ thống thường và những vùng điều chỉnh cảm xúc.

Hãy chọn ra danh sách những bài nhạc vui vẻ, yêu đời và giúp bạn hạnh phúc để thi thoảng bạn có thể nghe chúng để giải tỏa tâm trạng. Tuy nhiên, đừng nên nghe chúng quá thường xuyên vì nếu bạn nghe quá nhiều một bài hát nào đó sẽ khiến cho sự kết nối hệ thống thần kinh và bài hát bị bão hòa. Hãy nghe chúng khi bạn thấy căng thẳng, mệt mỏi hoặc khi xuất hiện các cảm xúc tiêu cực hãy lựa chọn một bài hát mới mẻ nào đó để tâm trạng trở nên tốt hơn.

2. Học cách chấp nhận cảm xúc tiêu cực

Dù là cảm xúc tiêu cực hay tích cực thì đó cũng là yếu tố quan trọng và cần thiết đối với mỗi chúng ta. Mỗi loại cảm xúc không được phân chia bởi các chức năng mà nó phụ thuộc vào từng tình huống riêng biệt. Vì thế hãy học cách chấp nhận và xử lý chúng để có thể phát triển tốt hơn.

Cách để giải quyết tình huống tốt nhất:

• Thực sự chấp nhận rằng đôi khi bạn sẽ phải đối diện với những khó khăn và tất cả mọi việc không thể hoàn hảo theo đúng mong muốn của chúng ta.
• Cố gắng kiểm soát và không làm cho chúng trở nên tồi tệ hơn bằng cách suy nghĩ tích cực về những khó khăn, tình huống xấu mà mình vừa trải qua.
• Bạn có thể giải quyết vấn đề bạn đăng gặp phải bằng các câu hỏi sau: “Điều này mang lại cho tôi bài học gì“, “nếu lần sau nó xảy ra, mình nên xử lý như thế nào“, “làm sao để mình tránh được điều này xảy ra với mình“, “mình cần giải quyết hậu quả ra sao“.

Bạn nên hiểu rằng, việc bạn cần làm là giải quyết vấn đề chứ không phải là những cảm xúc tiêu cực của bản thân. Để có thể xử lý tốt vấn đề không đơn thuần là sửa chữa chúng vì đôi lúc có những chuyện bạn không thể nào thay đổi được. Do đó, bạn cần phải chấp nhận và ý thức rằng dù mọi chuyện có xảy ra thì bản thân vẫn có thể vượt qua và tiếp tục cố gắng.

3. Viết nhật kí

Viết nhật kí không chỉ đơn thuần là ghi chép lại những suy nghĩ, cảm xúc hoặc những sự việc đã xảy ra trong ngày mà còn là những tình huống có thể xảy đến gây ảnh hưởng đối với bạn. Khi bạn cảm thấy bất an và lo lắng về một sự kiện sắp xảy ra, chúng làm cho bạn luôn cảm thấy tiêu cực thì hãy tập trung viết về chúng và đưa ra cái nhìn của bạn về tình huống đó.

Nếu bạn không có thói quen viết nhật kí mỗi ngày thì cũng nên học cách viết lại những cảm xúc của bản thân khi thấy tiêu cực, bi quan. Các nhà tâm lý cho biết rằng, việc viết ra những cảm xúc, suy nghĩ của chính mình sẽ giúp cho não bộ được điều chỉnh cân bằng tốt hơn.

Trong các bản chụp cắt lớp não bộ nhận thấy rằng khi bạn viết lên trang giấy những cảm xúc của mình thì hoạt động diễn ra ở hạch nhân, phần chịu trách nhiệm về những cảm xúc tiêu cực như lo lắng, sợ hãi, hoảng hốt sẽ giảm đi đáng kể. Đặc biệt hơn, khi viết nhật kí, nhất là viết về những cảm xúc tiêu cực của bản thân sẽ giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn đối với các sự việc xảy ra. Sau khi đọc lại những gì mình đã viết bạn sẽ bình tĩnh hơn và biết cách giải quyết nếu chúng thực sự xảy ra.

4. Bổ sung các thực phẩm giảm căng thẳng, stress

Một số loại vitamin hoặc thực phẩm ăn uống hàng ngày cũng có tác dụng giảm bớt các cảm xúc tiêu cực như căng thẳng, lo lắng, bất an. Chẳng hạn như vitamin B có trong hạt điều, rau chân vịt, đậu phộng, trứng, thịt cá, thịt bò,…. có thể giúp giảm các triệu chứng lo âu, cải thiện giấc ngủ.

Vitamin C có trong các loại trái cây như chanh, cam, kiwi, mãng cầu, măng cụt, ổi,…có thể hỗ trợ giảm stress, căng thẳng và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Vitamin D có trong dầu cá, sữa, ánh nắng mặt trời,….cũng giúp giảm các triệu chứng trầm cảm, buồn bã, chán nản, tuyệt vọng, bất an,…. Hãy cố gắng bổ sung vào thực đơn ăn uống hàng ngày để giảm bớt các cảm xúc tiêu cực và điều chỉnh tâm trạng tốt hơn.

5. Hạn chế hoặc từ bỏ các mối quan hệ độc hại

Theo các nghiên cứu của chuyên gia tâm lý thì những mối quan hệ độc hại thường sẽ để lại rất nhiều các tổn thương cũng như gây ra những cảm xúc tiêu cực kéo dài dai dẳng. Các mối quan hệ này sẽ khiến bạn trở nên trầm uất, mệt mỏi và tồi tệ hơn. Các nhà tâm lý nói rằng, những mối quan hệ độc hại có thể đem đến những tác hại nghiêm trọng như các loại thức ăn chứa đầy hóa chất. Nó làm cho nội tâm của con người bị biến chất, thậm chí dẫn đến trầm cảm, rối loạn lo âu.

Vì thế, nếu các cảm xúc tiêu cực của bạn xuất phát từ những mối quan hệ độc hại thì cần tìm cách loại bỏ chúng ngày lập tức. Để làm được điều này bạn xác định được đâu là những mối quan hệ độc hại. Cụ thể như sự lừa dối, không được tôn trọng, bị bạo hành về thể xác, luôn bị chỉ trích, đổ lỗi, ganh tỵ, luôn điều khiển đối phương,….

Nếu đang trong một mối quan hệ độc hại, trước hết bạn hãy tìm cách giải quyết chúng và biến nó trở nên thoải mái hơn. Hãy cố gắng chia sẻ, nói ra những khúc mắc của bản thân để thay đổi được những hành vi gây độc hại của đối phương. Trong trường hợp đã làm tất cả nhưng không thể thay đổi được thì bạn nên cân nhắc rời khỏi hoặc hạn chế tiếp xúc với người đó.

6. Chuyển cảm xúc tiêu cực thành tích cực

Điều này nghe có vẻ đơn giản nhưng thực chất cần phải rèn luyện và cố gắng trong một khoảng thời gian. Để thực hiện được điều này bạn cần phải giữ thái độ tự tin, lạc quan và xây dựng cho mình cái nhìn độ lượng, có trách nhiệm với những việc mà mình làm, tập trung vào những mục tiêu đã được đề ra. Theo nhận định của Abraham Lincoln thì “Con người chỉ vui khi chính họ quyết định để tâm trí mình vui vẻ”.

Để có thể làm chủ được cảm xúc của bản thân và không để những cảm xúc chi phối hoặc khống chế quyết định thực sự là một điều không hề dễ dàng. Nó đòi hỏi bạn phải thực sự cố gắng và vượt qua được chính rào cản của mình để có được ý chí thật kiên định. Khi gặp phải bất kì hoàn cảnh khó khăn nào khiến bạn xuất hiện các cảm xúc tiêu cực thì bạn cần phải động viên và khích lệ bản thân nhiều hơn.

Cách tốt nhất là bạn nên chuẩn bị ngay từ bây giờ để có được một tinh thần thật tốt, biết được cách ứng xử theo hướng tích cực trong hầu hết mọi tình huống. Luôn tự tin với chính mình và hướng về những điều lạc quan, vui vẻ, nhìn nhận sự việc theo hướng tích cực nhất có thể. Dù đây không phải là điều dễ dàng nhưng nếu bạn thực sự cố gắng và quyết tâm thì chắc chắn sẽ giúp bạn thành công.

Nếu bạn thực sự cảm thấy khó khăn trong kiểm soát cảm xúc tiêu cực, nếu những cảm xúc tiêu cực đang ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống và các mối quan hệ của bạn, bạn có thể tìm gặp các chuyên gia tâm lý trị liệu để giải quyết vấn đề một cách triệt để.

7. Tâm lý trị liệu

Tâm lý trị liệu là một hệ thống các kỹ thuật, phương pháp do nhà trị liệu sử dụng nhằm cải thiện sức khỏe tâm trí, sức khỏe tinh thần và tháo gỡ các trở ngại trong cảm xúc, suy nghĩ, hành vi của thân chủ, mà chúng là nguyên nhân khiến cho họ cảm thấy khó khăn trong việc quản lý cuộc sống và đạt được những mong muốn.

Gặp gỡ các chuyên gia tâm lý trị liệu, bạn không chỉ học được cách kiểm soát cảm xúc tiêu cực mà bạn còn biết được nguyên nhân gốc rễ gây nên những cảm xúc tiêu cực thường ngày của bạn. Nguyên nhân này có thể xuất phát từ thời thơ ấu hoặc một thời điểm nào đó trong quá khứ mà chính bạn cũng không biết rằng nó là nguyên nhân khiến bạn hay bật lên những cảm xúc tiêu cực. Đồng thời, biết cách ứng phó với những khó khăn trong cuộc sống, từ bỏ những thói quen xấu và hình thành những thói quen tích cực, biết yêu thương bản thân, tự tin trong cuộc sống.

Hiện nay, Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực trị liệu tâm lý tại Việt Nam ứng dụng tâm lý trị liệu để chữa lành tâm bệnh và chăm sóc sức khỏe tâm trí cho người Việt một cách bài bản, chuyên nghiệp, tận tâm và uy tín.

Đội ngũ chuyên gia tâm lý tại Trung tâm NHC Việt Nam đều là các chuyên gia tâm lý được đào tạo bài bản từ các Hiệp hội: NLP Hoa Kỳ, Hypnotherapy Hoa Kỳ, Time Line Therapy có chuyên môn cao, kinh nghiệm dày dặn và luôn tậm tâm với khách hàng. Các chuyên gia tâm lý trị liệu sẽ đồng hành với bạn trong suốt thời gian trị liệu cũng như sau thời gian trị liệu để duy trì sức khỏe tâm trí và sự bình an, hạnh phúc của khách hàng.

Nếu bạn cần chuyên gia tâm lý hỗ trợ hoặc đặt lịch hẹn tham vấn, bạn có thể để lại thông tin tại đây hoặc liên hệ hotline: 096 589 8008.

Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam cam kết bảo mật thông tin khách hàng, hoàn tiền 100% nếu không hiệu quả.

Bài viết trên đây đã giúp bạn đọc hiểu hơn về những cảm xúc tiêu cực xuất hiện trong cuộc sống của mỗi ngày. Đôi lúc những cảm xúc này chính là động lực giúp bạn có thể trưởng thành và cố gắng nhiều hơn. Tuy nhiên, nếu chúng thường xuyên xuất hiện có thể gây nên những ảnh hưởng về tinh thần, thể chất, đời sống của con người. Do đó, bạn cần biết cách kiểm soát tốt cảm xúc của mình để hạn chế được những tác động tiêu cực.

Tham khảo thêm:

• Nỗi sợ hãi là gì? Nguồn gốc và cách vượt qua nỗi sợ hãi
• Tâm trạng vui buồn thất thường là dấu hiệu của bệnh gì?