Rối loạn cảm xúc theo mùa | Cách điều trị hiệu quả nhất hiện nay

Rối loạn cảm xúc theo mùa là một dạng bệnh lý đặc biệt và có nhiều đặc tính gần giống với chứng rối loạn cảm xúc hay trầm cảm. Hiện nay cũng có rất nhiều người bị nhầm lẫn giữa 3 loại bệnh lý này. Tuy nhiên, các dạng bệnh lý này đều có nguyên nhân gây bệnh cũng như cách điều trị – phòng tránh khác nhau. Các thông tin dưới đây sẽ giúp bạn biết các phân biệt để tìm ra phương pháp bảo vệ sức khỏe an toàn.

Rối loạn cảm xúc theo mùa là gì?

Rối loạn cảm xúc theo mùa (tên gọi khác là SAD), đây là một loại hội chứng trầm cảm thường xuất hiện đồng thời hàng năm. Theo thông kê từ những những bệnh nhân mắc chứng rối loạn cảm xúc theo mùa, đa số họ thường sẽ có các triệu chứng bệnh lý từ đầu mùa thu và kéo dài cho tới những tháng mùa đông. Cũng có một số ít trường hợp người bệnh mắc chứng rối loạn cảm xúc vào mùa xuân (hoặc đầu mùa hè).

Hội chứng rối loạn cảm xúc theo mùa sẽ có thể hủy hoại năng lượng vận động; gây ra những bất ổn trong tâm lý cũng như khả năng làm việc của người bệnh. Cùng với đó, chứng bệnh này có đặc tính chu kỳ – bệnh sẽ tự xuất hiện khi đến mùa và cũng tự biến mất khi thời tiết chuyển sang mùa khác.

Ai là người dễ mắc phải hội chứng này?

Dựa trên tổng số ca mắc hiện nay, các chuyên gia đánh giá rằng bắt cứ ai cũng đều có thể trở thành nạn nhân của hội chứng này. Tuy nhiên, xét về tỷ lệ thì những trường hợp sau sẽ có nguy cơ mắc phải bệnh rối loạn cảm xúc theo mùa nhiều hơn hẳn:

• Phụ nữ chiếm tỷ trọng mắc bệnh cao hơn hẳn nam giới.
• Người thuộc độ tuổi từ 15 – 55 tuổi
• Có người thân trong gia đình từng mắc phải chứng rối loạn cảm xúc theo mùa
• Người sống trong môi trường có ánh sáng chiếu ít và thường xuyên thay đổi mức độ chiếu sáng một cách đột ngột giữa các mùa trong năm.
• Phổ biến ở những vùng xa phía bắc hay phía nam xúc đạo.

Rối loạn cảm xúc theo mùa có nguy hiểm không?

Hội chứng rối loạn cảm xúc theo mùa tuy không đem lại nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe; chất lượng cuộc sống và tâm lý nhiều như chứng rối loạn cảm xúc thông thường; hay bệnh trầm cảm. Thế  những đây cũng là bệnh lý khiến con người nảy sinh ra nhiều ý đinh – hành vi tự tử.

Cùng với đó, người bệnh sẽ còn có những biến chứng tiêu cực như:

• Xa lánh xã hội
• Ảnh hưởng lớn đến việc học tập và làm việc
• Ham muốn sử dụng chất kích thích, chất gây nghiện

Dấu hiệu nhận biết chứng rối loạn cảm xúc theo mùa

Người mắc phải chứng rối loạn cảm xúc theo mùa (hay còn gọi là chứng trầm cảm theo mùa) thường sẽ có những biểu hiện rất dễ nhầm lẫn với người mắc bệnh trầm cảm thông thường. Một số biểu hiện dễ nhận thấy của người rối loạn cảm xúc vào mùa thu – đông như:

• Cơ thể mệt mỏi, vận động kém, suy nhược rõ rệt
• Tâm lý ủ rũ, buồn chán; không muốn giao tiếp với mọi thứ xung quanh
• Tư duy chậm chậm, mất tập trung, giảm khả năng ra quyết định tích cực
• Thường khóc, lo lắng, bồn chồn hoặc cáu giận một các vô cớ
• Mất đi hứng thú với mọi thứ xung quanh
• Ăn nhiều hơn hơn hẳn những ngày thường
• Có xu hướng thích sử dụng chất kích thích, chất gây nghiện
• Bệnh lý chỉ xuất hiện vào một thời điểm cố định trong năm và có tính chu kỳ (đây cũng là dấu hiệu duy nhất để phân biệt với bệnh trầm cảm thông thường.

Với những người mắc phải hội chứng rối loạn cảm xúc vào mùa xuân – hè sẽ thường có thêm các đặc điểm bệnh lý như sau:

• Dễ kích động
• Mất ngủ – khó ngủ
• Chán ăn hoặc ăn không ngon miệng
• Gia tăng nhu cầu tình dục
• Có đan xen trạng thái hưng cảm và trầm cảm
• Tăng cường hoạt động xã hội – hiếu động một cách thái quá

Hội chứng rối loạn cảm xúc theo mùa rất dễ nhầm lẫn với bệnh rối loạn cảm xúc thông thường và bệnh trầm cảm. Tuy nhiên, dạng bệnh lý này cũng có nhiều đặc điểm khác biệt và đối lập hẳn so với hai bệnh lý còn lại.

Nguyên nhân gây ra tình trạng rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD)

Nguyên nhân gây ra chứng rối loạn cảm xúc theo mùa hiện nay vẫn chưa được xác định cụ thể. Những nhận định hiện nay chỉ mang tính chất thống kê từ những người đã mắc bệnh. Những người mắc phải căn bệnh này đều có chung những yếu tố sau:

• Thay đổi đồng hồ sinh học

Chứng rối loạn cảm xúc theo mùa được cho là có nguyên nhân từ sự mất cân bằng sinh hóa trong não bộ người bệnh. Khi thời tiết từ hạ sang thu hay từ thu sang đông, chúng ta đều có thể thấy rõ được sự rút ngắn thời gian nắng vào ban ngày; và sự thiết mất nguồn ánh sáng mặt trời.

Không chỉ có con người, ánh nắng mặt trời thay đổi sẽ làm ảnh hưởng đến tất cả mọi sinh vật có trên trái đất này. Khi các mùa thay đổi trong năm, cơ thể con người cũng sẽ trải qua nhiều sự biến đổi về đồng hồ sinh học nội tại hoặc nhịp sinh học; thời gian biểu cũng cần phải được thay đổi.

Cho đến nay, các nhà khoa học đã chứng minh rằng, ánh sáng chói có thể tạo ra sự khác biệt trong chất hóa học của não bộ, tuy nhiên cơ chế chính xác thì vẫn chưa rõ ràng. Theo thống kê hiện nay, những người sinh sống tại các vùng đát nằm xa xích đạo thì sẽ có khả năng mắc bệnh rối loạn cảm xúc theo mùa nhiều hơn hẳn các khu vực khác.

• Mất cân bằng Melatonin  và Serotonin cấp

Những thay đổi bất thường trong mùa sẽ gây ra chứng mất cân bằng melatonin hormone tự nhiên. Loại hormone là nội tiết tố liên quan tới mô hình giấc ngủ và tâm lý của con người;  chúng được sản xuất ra khi cấp độ bóng tối tăng lên.

Khi thời tiết chuyển sang mùa thu hay mùa đông, ban ngày sẽ trở nên ngắn hơn và trời nhanh tối; đây chính là môi trường thuận lợi để melatonin phát triển. Song, việc gia tăng melatonin sẽ làm cho serotonin (loại hóa chất có trong não, giúp hỗ trợ truyền dẫn thần kinh và có ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý con người) bị giảm xuống. Việc suy giảm chất serotonin trong não chính là nguyên nhân gâ ra chứng trầm cảm theo mùa.

Cách điều trị chứng rối loạn cảm xúc theo mùa hiệu quả nhất hiện nay

Việc điều trị chứng rối loạn cảm xúc theo mùa hiện nay được áp dụng bằng 3 phương pháp đó là: Tâm lý trị liệu, ánh sáng trị liệu và uống thuốc Tây y. Cụ thể các phương pháp này sẽ được áp dụng như sau:

Phương pháp Tâm lý trị liệu

Với phương pháp tâm lý trị liệu,  các chuyên gia tâm lý sẽ sử dụng các kỹ năng của lời nói, ngôn ngữ để tác động gián tiếp tới các vùng sâu xa của tâm trí người bệnh. Từ đó, giúp người bệnh xác định được nguyên nhân gốc rễ gây ra bệnh lý; đồng thời xác định các suy nghĩ, định nghĩa và hành vi sai lệch khiến cho tâm lý trở nên tồi tệ hơn.

Dù biết chứng rối loạn cảm xúc theo mùa được xem là có nguyên nhân từ quá trình sinh hóa, tâm trạng và hành vi con người. Tuy nhiên, các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành vẫn đánh giá Tâm lý trị liệu là phương pháp hữu hiệu giúp điều trị tận gốc chứng rối loạn cảm xúc theo mùa. Với phương pháp này, người bệnh nên tìm hiểu những địa chỉ điều trị rối loạn cảm xúc uy tín để tránh những hậu quả đáng tiếc.

Phương pháp Ánh sáng trị liệu

Phương pháp ánh sáng trị liệu là cách làm mô  phỏng ánh sáng ngoài trời; để gây ra những biến đổi hóa chất trong não bộ và tâm lý con người. Liệu pháp này cho đến nay vẫn đang được sử dụng rộng rãi và đem đến nhiều hiệu quả trị liệu cao.

Việc điều trị này rất dễ sử dụng và ít gây ra những tác dụng phụ ngoài mong muốn. Ánh sáng trị liệu này còn có tên gọi khác là quang; người bệnh sẽ chỉ cần ngồi vài feet từ một hộp ánh sáng trị liệu chuyên ngành để tiếp xúc với ánh sáng từ nó.

Tuy nhiên, trước khi mua hộp đèn hoặc sử dụng biện pháp ánh sáng trị liệu; người bệnh cần trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia trị liệu để chắc chắn về tình trạng sức khỏe; và hiểu cách sử dụng chúng an toàn. Cùng với đó, bạn cần phải tìm hiểu thật kỹ về địa chỉ cũng như sản phẩm mà mình qua về có chất lượng cao và uy tín tốt.

Phương pháp sử dụng thuốc Tây y

Trong việc điều trị chứng rối loạn cảm xúc theo mùa, việc sử dụng thuốc tây y có thể giảm nhanh các triệu chứng cảu bệnh lý. Những loại thuốc thường được chỉ định điều trị chứng rối loạn cảm xúc theo mùa như:

• Bupopion: giúp ngăn ngừa các cơn trầm cảm
• Các loại thuốc trống trầm cảm: paroxetin (Paxil); fluoxetine (Prozac,); sertraline (Zoloft); Sarafem) hay venlafaxine (Effexor)

Việc sử dụng thuốc cần có sự chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa; và người bệnh buộc phải tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ trong suốt quá trình điều trị.

Các biện pháp phòng tránh bệnh rối loạn cảm xúc theo mùa

Rối loạn cảm xúc theo mùa là một loại bệnh lý đem đến cho con người rất nhiều rắc rối và cả nguy hiểm. Loại bệnh lý này không loại trừ bất kỳ ai, vì thế hãy bảo vệ sức khỏe của chính mình bạn nhé! Dưới đây là một số phương pháp giúp bạn phòng tránh một cách hiệu quả:

• Làm cho không gian sống nhiều nắng ấm và ánh sáng: Hãy lựa chọn thời điểm thích hợp trong ngày để mở rộng cửa sổ trong nhà và đón ánh nắng có lợi. Cắt bớt các cành cây hay vật dụng chắn ánh sáng.
• Thường xuyên ra ngoài: Đừng để toàn bộ thời gian của bạn chỉ quanh quẩn trong văn phòng và ở nhà; hãy thường xuyên ra ngoài trời và vận động thể chất; đi cafe với bạn bè hoặc vui chơi ở đâu đó ngay cả khi trời lạnh.
• Tăng cường vận động thể chất: Làm việc nhà, tập thể thao, vui chơi tập thể,… đây đều là những công việc bạn nên làm thường xuyên để giúp tinh thần cũng như sức khỏe được cải thiện.

Trên đây là những chia sẻ xoay quanh hội chứng rối loạn cảm xúc theo mùa. Đây là bệnh lý khá phổ biến nhưng lại rất dễ bị nhầm lẫn; vì thế hãy chia sẻ những thông tin này đến với mọi người xung quanh, để chúng ta đều biết thêm thông tin bổ ích và biết cách bảo vệ sức khỏe bạn nhé!

TRUNG TÂM TÂM LÝ TRỊ LIỆU NHC VIỆT NAM

Đơn vị tiên phong tại Việt Nam áp dụng phương pháp trị liệu tâm trí, chữa lành tâm bệnh 

Uy tín – Tận tâm – Trách nhiệm – Chuyên nghiệp

• Cơ sở 1: Số 11 ngõ 83 Trần Duy Hưng, Trung Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội
• Điện thoại: 096 589 8008 Hoặc (024) 2216 8008
• Cơ sở 2: Số 18 Phan Chu Trinh nối dài, Phường 13, Quận Bình Thạnh
• Điện thoại: Điện thoại 096 299 8008 Hoặc (028) 2201 2555
• Website: tamlytrilieunhc.com
• Email: tamlytrilieunhc@gmail.com